Przeróbka a Naprawa. Rework a Repair.
Przeróbka a Naprawa.
Rework a Repair.
W procesie produkcji powszechnie zdarza się, że powstały wyrób odbiega od oczekiwań, nie oznacza to jednak, że w związku z tym jest przeznaczony do utylizacji, która jest ostatecznością. Po drodze, w zależności od możliwości, możemy skorzystać z opcji przeróbki lub naprawy. Przeróbka zwykle jest procesem mniej skomplikowanym i mniej kosztowym niż naprawa.
O przeróbce i naprawie mówi nam standard IATF 16949:2016, który wymaga odpowiedniego podejścia do obu typów korekty niezgodności – wyrobów nadających się do naprawy i tych nadających się do przeróbki.
Definicję naprawy i przeróbki znajdziemy w normie ISO 9000:2015. Spróbujmy rozłożyć je na czynniki.
Przeróbka (Rework)
Przeróbka (Rework) to działanie wobec niezgodnego wyrobu (lub usługi), aby uczynić go zgodnym z wymaganiami.
Oznacza to, że w wyniku podjętych dodatkowych działań i czynności, niebędących standardowymi etapami procesu (zwykle na tym samym stanowisku pracy), uzyskamy wyrób całkowicie zgodny ze specyfikacją.
Przykłady:
- W procesie lakierowania powłoka nie została poprawnie naniesiona. Przeróbką w tym przypadku jest podjęcie niestandardowych czynności w procesie (często powtórzenie operacji), w wyniku których uzyskamy część pokrytą lakierem i zgodną ze specyfikacją.
- Uszkodzenie komponentu wyrobu w procesie produkcji – np. przetopienie opalarką plastikowego elementu wyrobu w momencie realizacji procesu obkurczania innego komponentu. W tym przypadku przeróbka polega na wymianie uszkodzonego elementu na nowy, tym samym zapewnienie pełnej zgodności ze specyfikacją. Natomiast całkowite uszkodzenie wyrobu i zastąpienie go nowym nie jest przeróbką – taki wyrób jest uznany jako niezgodny i przeznaczony do utylizacji.
- W procesie produkcji elementu X ucięto pręt na długość 2,20 m zamiast 2 m – przeróbką będzie skrócenie długości pręta na długość zgodną ze specyfikacją.
- Formą przeróbki jest również wykorzystanie niezgodnego wyrobu do wykonania z niego innego wyrobu – całkowicie zgodnego ze specyfikacją, częściej jednak taki zabieg nazywamy przeklasyfikowaniem wyrobu. Przykład: W procesie produkcji elementu X ucięto pręt na długość 2m zamiast 2,20 m – wyrób nadaje się do przeróbki na wyrób Y o wymaganej długości pręta 1,5 m.
Podsumowując przeróbka to działanie, w efekcie którego, nie odróżnimy produktu po przeróbce od wyrobu zgodnego ze specyfikacją.
Naprawa (Repair)
Naprawa (Repair) to działanie wobec niezgodnego wyrobu (lub usługi), podejmowane w celu dostosowania ich do zamierzonego użycia.
Naprawa w przeciwieństwie do przeróbki niekoniecznie oznacza zgodność wyrobu z wymaganiami. Obejmuje działania naprawcze w stosunku do wyrobu w celu przywrócenia go do stanu używalności i akceptowalności.
Oznacza to pewien kompromis – zgadzamy się na pewne odstępstwa, często w wyglądzie, sposobie montażu, jednak uzyskując funkcjonalny, akceptowalny efekt końcowy.
Działania związane z naprawą są obarczone większym ryzykiem niż przeróbka, wymaga również każdorazowej akceptacji ze strony klienta.
Przykłady:
- Wyrób po procesie lakierowania uległ uszkodzeniu w transporcie międzyoperacyjnym polegającym na powstaniu zarysowań. Podjęto niestandardowe działania, niebędące etapami procesu, w celu przywrócenia części do stanu zgodnego ze specyfikacją, polegającej na ręcznej obróbce zarysowań. Część po naprawie nie jest zgodna z pierwotną specyfikacją (mimo usunięcia zarysowań, widoczne są wizualne różnice w pokryciu lakierem), mimo to część jest możliwa do zamierzonego użycia.
- Przykład: W procesie produkcji elementu X ucięto pręt na długość 2m zamiast 2,20 m. Dodanie materiału w procesie napawania oraz dodatkowa obróbka elementu jest naprawą.
Proces naprawy wymaga również większej kreatywności, fachowej wiedzy inżynierskiej opartej o znajomość możliwych ryzyk.
Proces naprawy niesie ze sobą ryzyko. Nawet pozornie niewidoczne, dla efektu użytkowego, zmiany w wyrobie mogą generować problemy zmiany kluczowych parametrów i właściwości produktu. Jak np. w przytoczonym przykładzie napawania drutu – jego własności mechaniczne będa już inne.
Przeróbka a Naprawa - Porównanie wymagań IATF 16949:2016
Decyzja między naprawą a przeróbką zależy od wielu czynników, takich jak przede wszystkim stopień uszkodzenia, dostępne zasoby, potrzebny czas oraz koszty. Należy mieć na uwadze fakt, że przeróbka, która jest bardziej preferowaną formą, nie zawsze jest możliwa do wykonania mimo nakładów czasu i pieniędzy.
Jeśli nie uzyskamy zgody klienta na naprawę należy zweryfikować możliwość przekwalifikowania wyrobu na inny – należy jednak ponownie wziąć pod uwagę czas i koszt. Czy bardziej opłacalnym jest utylizacja niezgodnego wyrobu czy przeróbka go na inny.
